|
کنکور و المپیاد زیست شناسی 1404 ( 100 در صد تضمینی و مطمئن ) | شماره تماس : 09123667097
|
مقدمه:
دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان می‌پردازد و از همین‌رو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان‌پزشکی گذاشت.در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می‌دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد. دندانپزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
به روی دیوار مطب یک دندانپزشک، شعاری به این مضمون نصب شده بود"یا نخ دندان یا مردن، کدام را انتخاب می‌کنید؟" اگر چه باور این سخن مشکل است اما محققین ثابت کرده‌اند که این شعار گفته‌ای بی‌محتوا نیست و اصلاً جنبه شوخی ندارد. در واقع هرگونه عفونت در ناحیه دهان به ویژه عفونت ناشی از بیماری‌های پیرامون دندان و لثه و چرکی که بین فاصله دندان و لثه تجمع می‌کند، می‌تواند وارد جریان خون شده و در نهایت سبب سکته قلبی، سکته مغزی یا حتی مرگ شود.آری! امروزه دندانپزشکی فن و مهارت کشیدن دندان یا ساخت دندان مصنوعی با روش‌های ابتدایی نیست بلکه دانشی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تأمین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیای از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد. این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است. که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم‌پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند و بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.
توانایی‌های لازم :
عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می‌کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می‌دهد.
هرآنچه که یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند. همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق
علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و
مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در
انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت‌های لازم در پیاده کردن
آموخته‌های آن، کمک بسیار می‌کند.ک دندانپزشک عمومی با بینش هنری،
کارش را آغاز و به پایان می‌رساند. چرا که او در هنگام تراش دندان،
ردیف کردن، ساخت و ترمیم دندان و موارد دیگر باید از خلاقیت هنری
خویش بهره برده و دارای نگرش کارشناسانه هنری باشد. همچنین
دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون
بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان
نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای
ظریف دندانپزشکی را انجام داد.در نهایت باید گفت که هرآنچه یک دانش‌آموز
در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد، به نحوی به رشته
دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی وآسیب‌شناسی که دانشجویان
در دوسال اول تحصیل با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه
می‌کنند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه
در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده
محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ما
است و دیگر اینکه در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به
نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. البته افزایش تعداد دندانپزشکان
جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی‌ها و پیش‌بینی‌های
جوامع علمی خارج از کشور، در سال 2030 میلادی بهداشت دهان و دندان
مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از
پزشکی عمومی باز می‌گردد و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا
می‌کند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک
پزشکی، بیوشیمی نظری، بیوشیمی عملی، آناتومی نظری، آناتومی عملی،
بافت‌شناسی انسانی نظری، بافت‌شناسی انسانی عملی، فیزیولوژی نظری،
فیزیولوژی عملی، ژنتیک انسانی، جنین‌شناسی عمومی، میکروب‌شناسی
نظری، میکروب‌شناسی عملی، ایمنی‌شناسی نظری، ایمنی‌شناسی عملی،
آسیب‌شناسی عمومی، آمار پزشکی و دندانپزشکی و روش تحقیق ، بهداشت
عمومی و اکولوژی محیط زیست.
دروس تخصصی:
کالبدشناسی
و مورفولوژی دندان ، پروتز کامل ، مواد دندانی، رادیولوژی دهان،
فارماکولوژی، جنین و بافت شناسی فک و دهان ، آسیب‌شناسی، پروتز
ثابت ، پروتز پارسیل، دندانپزشکی ترمیمی ، بیماری‌های دهان و تشخیص،
پریودنتولوژی، جراحی فک و دهان، اندودنتیکس ، بهداشت دهان و
پیشگیری، تغذیه، بیماری‌های درونی، ارتودنسی، گوش و حلق و بینی،
بیماری‌های روانی، دندانپزشکی کودکان، نظام پزشکی و طب قانونی،
دندانپزشکی جامعه‌نگر، بیولوژی دهان، سمینار آسیب‌شناسی.
منبع:
- کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی
-نرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
مقدمه:
امروزه در دنیا علی‌رغم پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های مختلف صورت گرفته
است، هنوز هم مسأله غذا از نظر اجتماعی و اقتصادی در درجه اول اهمیت قرار
دارد و به عنوان یک مسأله استراتژیک مطرح است. به طوری که موقعیت یک کشور
را با سطح و نوع غذای مردم آن کشور محک می‌زنند. بدون شک در میان مواد
غذایی آنچه بسیار اهمیت دارد و جزولاینفک مواد غذایی روزانه است، پروتئین
حیوانی است که از طریق دام تهیه می‌شود.از همین‌جا می‌توان به اهمیت دانش
دامپزشکی پی ببرد زیرا دامپزشکی علم شناخت بیماری‌های دامی اعم از
بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان یا بیماری‌های خاص دام،
پیشگیری از بیماری‌ها، معالجه بیماری‌ها و همچنین علم تغذیه انسان و
دام است. در نشریه سازمان بهداشت جهانی آمده است "هدف نهایی
دامپزشکی درمان حیوانات نیست بلکه دقیقاً تأمین مواد غذایی و
بهداشت انسان می‌باشد." چرا که با واکسیناسیون دام‌ها می‌توان از مرگ
و میر آنها جلوگیری کرد و بر میزان فرآورده‌های دامی افزود و در
نتیجه مواد پروتئینی لازم را برای جیره غذایی انسانی تأمین نمود.
موادی که مقاومت انسان‌ها بخصوص کودکان را در مقابل کلیه بیماری‌ها،
افزایش می‌دهد و نه‌تنها باعث کاهش قابل ملاحظه هزینه‌های درمانی
می‌شود، بلکه جامعه‌ای سالم و فعال بوجود خواهد آورد.
توانایی‌های لازم :
یک
دامپزشک باید به زیست‌شناسی علاقه‌مند بوده، به زبان انگلیسی تسلط
داشته و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته باشد. چون بیمار او
نمی‌تواند درد خود را بیان کند و دامپزشک باید خود موفق به شناخت
بیماری گردد. بدون شک دانشجوی این رشته باید از سلامت جسمانی نیز
برخوردار باشد اما قدرت بدنی در همه بخش‌های دامپزشکی مطرح نیست.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیلان
دامپزشکی می‌توانند در مراکز مختلفی از جمله سازمان دامپزشکی، مؤسسه
تحقیقات و تولید واکسن رازی ، شرکت‌های تولید دارو و فرآورده‌های
دامی، شرکت‌های تولید مواد غذایی با فرآورده‌های دامی، واحدهای
دامپروری دولتی و خصوصی و آزمایشگاه‌های تشخیص بیماری‌های دامی و
بیماری‌های انسانی فعالیت کنند یا خود بری معالجه حیوانات اهلی کلینیک
دامپزشکی تأسیس کنند. گفتنی است که در اکثر کشورها از جمله کشور ما،
دامپزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند برای مثال دکتر "جی ـ
بانگ" عامل تب مالت انسان و سقط جنین دام‌ها را کشف کرد. این توانایی از
آنجا نشأت می‌گیرد که از یک طرف کار بادام محدودیت کار با انسان را ندارد؛
یعنی می‌شود بر روی تعداد زیادی از حیوانات با وجود احتمال بیماری یا مرگ
آزمایش نمود و از سوی دیگر یک دامپزشک دید وسیع‌تری درباره حیوانات دارد و
می‌تواند به روی حیوانات مختلف تحقیق کند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی.
دروس اصلی:
اصول
همه‌گیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی
طیور، آسیب‌شناسی عمومی، آسیب‌شناسی اختصاصی، باکتری‌شناسی عمومی،
باکتری‌شناسی اختصاصی و بیماری‌های باکتریایی، کالبدشناسی پایه،
کالبدشناسی مقایسه‌ای، انگل‌شناسی و بیماری‌های انگلی، قارچ‌شناسی و
بیماری‌های قارچی، ویروس‌شناسی و بیماری‌های ویروسی، ایمن‌شناسی و
سرم‌شناسی، سم‌شناسی، فارماکولوژی، ماهی‌شناسی عمومی، جنین‌شناسی
نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام،
بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماری‌های زنبور
عسل، اصول اصلاح‌نژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و
نمونه‌برداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی:
بیماری‌های
اندام‌های حرکتی، بیماری‌های متابولیک دام ، بیماری‌های درونی
دام‌های بزرگ ، بیماری‌های درونی دام‌های کوچک ، بیماری‌های
تولیدمثل دام، بیماری‌های طیور، بیماری‌های ماهی، بیماری‌های مشترک
انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دام‌های بزرگ،
جراحی عمومی دام‌های کوچک، مسمومیت‌های دام، مامایی دامپزشکی،
کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد
غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی.
دروس بالینی:
عملیات
درمانگاهی دام‌های بزرگ، عملیات درمانگاهی دام‌های کوچک، عملیات
درمانگاهی مامایی، عملیات درمانگاهی طیور، کارآموزی
منبع:
- کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی
- نرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
